50 jaar na de brand: De Galerij in Brunssum blijft voortleven

Op de plek waar nu Brikke Aove Cultureel Centrum staat, stond ooit De Galerij. Dat was een houten gebouw waar Frau Ilse Frankenthal menig Brunssumer liet kennismaken met kunst. In Brunssum houden een borstbeeld, straatnaam en stichting de herinnering aan deze opmerkelijke inwoonster nog altijd levend.

VVV, bushalte en kunstgalerij

De nieuwbouw van tentoonstellingsruimte De Galerij werd in 1964 geopend. Dit houten gebouw was de vervanging van de eerdere Galerij die destijds op het Marktplein stond. De linkerkant van het nieuwe gebouw bestond uit kantoren. Hier was o.a. de VVV gevestigd. In het midden was een overdekte bushalte en aan de rechterkant de kunstgalerij. Frau Ilse Frankenthal-Hinrichsen beheerde zowel de VVV als de galerij. 

Frau Ilse Frankenthal was van Duits-Joodse afkomst. Aan het begin van de oorlog woonde haar gezin in Ede. Ze werden in 1943 geïnterneerd en via Westerbork gedeporteerd. Ilse’s man en kinderen overleefden concentratiekamp Auschwitz helaas niet. In Bennekom (gemeente Ede) zijn tegenwoordig de ‘Stolpersteine’ te vinden bij het voormalige huis van het gezin aan de Commandeursweg 29. Ilse zelf werd in Salzwedel bevrijd en kwam uiteindelijk in Brunssum terecht. 

Pssst… Wist je dat de Stolpersteine van het gezin Frankenthal op Wikipedia te vinden zijn? 

“Komm binnen Kunst kaiken!”

Frau Ilse Frankenthal werd een bekende en alom geliefde verschijning in Brunssum. Ze organiseerde de mooiste tentoonstellingen en veel bekende Limburgse schilders exposeerde graag in haar galerij. Met haar typische accent wist ze menige Brunssumer - oud en jong - uit te nodigen: “Komm binnen Kunst kaiken!” Je hoefde het niet mooi te vinden, maar je moest wel komen kijken, vond ze. Ze organiseerde ook workshops en De Galerij was een ontmoetingsplek voor velen. Ilse wis daarmee ook veel jongeren belangstelling voor kunst bij te brengen. 

Ze was geweldig gastvrij en had ook oog voor wat jongeren bezighield. Zo hoorde ze destijds de tiener Ton Schoenmakers eens tegen zijn vriendjes vertellen dat hij later de ruimtevaart in wilde. Enkele weken later belde ze Ton om langs te komen in de Galerij. Ze gaf hem daar een ruimtevaartposter in kleurendruk. Dat was in die tijd iets heel unieks. Die poster had ze speciaal voor Ton via haar neef uit Amerika laten komen. Die neef had namelijk een uitgeverij.   

Op 11 november 1974  sloeg voor de Galerij helaas het noodlot toe. Op die fatale dag ging het houten gebouw in vlammen op. Op dat moment was er juist een tentoonstelling van het werk van de bekende geboren Brunssumer Martin Linnartz. In de brand ging ook een belangrijk deel van zijn werken verloren want de expositie van destijds bestond uit Linnartz’ mooiste potloodtekeningen. In november 2024, 50 jaar na de brand, was in Brunssum nog een expositie te zien met andere prachtige werken van Martin Linnartz.

Pssst… Wist je dat je o.a. op de website van Martin Linnartz interessante informatie en video’s over deze Brunssumse kunstenaar kunt bekijken?

Een blijvende herinnering 

In 1975 werd op de plek van De Galerij de eerste Brikke Oave gebouwd, die later vervangen werd door het huidige culturele centrum Brikke Oave.
Frau Ilse Frankenthal overleed in 1987 op 83-jarige leeftijd. Bij het oude gemeentehuis vind je nog een borstbeeld ter nagedachtenis aan deze zo gewaardeerde inwoonster van Brunssum. Ze kreeg zelfs een straatnaam in Brunssum: de Ilse Frankenthalhof.